Van Gewoon gek naar Gewoon doen over de grenzen heen

over de wereld die ons leidt en wereldleiders nodig heeft

Wauw!
Laatst zei iemand tegen mij: ‘Jij kunt helemaal geïnspireerd raken door mensen’. Inderdaad! Daar heeft ze helemaal gelijk in. In deze tijden van onwetendheid, onzekerheid, snelle veranderingen en van mogelijke doemscenario’s als het gaat over onze toekomst, geeft iets mij hoop; mensen! Geregeld voel ik een ‘wauw!’ gevoel, word ik enorm geraakt door wat iemand denkt of doet. Graag noem ik ze; ‘Wereldleiders’.

De wereld leidt ons
Wereldleiders …. nogal een term niet? En voordat je denkt dat ik de mensheid megalomane eigenschappen toedicht. Eigenlijk zie ik de wereld, moeder aarde, als onze leider … Als mens zijn we onderdeel van deze wereld, zoals alle flora en fauna. Daar lijkt het soms niet op. Als mens willen we graag overzicht en controle en voelen we sneller compassie voor een ander als we die daadwerkelijk kennen en begrijpen. (On)bewust zorgt dit soms voor het idee dat de wereld start en stopt bij ons zelf, ons gezin, vriendengroep, gemeenschap, team, afdeling, organisatie, gemeente, land, geloof, politieke overtuiging, normen en waarden, ziekte, label of wat dan ook. En als we dan op plekken terecht komen waar we kunnen bepalen, gebeurt het maar al te vaak dat we ons verliezen in macht en maken we beslissingen op basis van een beperkt belang, in plaats van te kijken naar het grotere geheel. En geloof me, ik vrijwaar mezelf echt niet van deze patronen. Zoals we allemaal weten, leiden onze keuzes niet altijd tot keuzes die de aarde en de mens, dier en plant, alles dat leeft, goed doet.

21 lessen voor de 21^ste eeuw
Zo brak me met momenten ook echt het zweet uit bij het lezen van Yuval Noah Harari’s boek, 21 lessen voor de 21^ste eeuw. Een gevoel van machteloosheid overviel me. Een toekomst zo ongrijpbaar en op een aantal punten zo buiten mijn scope van ‘grip’, gaf me tijdens het lezen steeds vaker het gevoel totaal geen invloed te hebben. ‘Verander de wereld en start bij jezelf’, voelde even heel ver weg. Hoop? Ik voelde het echt niet meer …. Hoe kon ik als eenling invloed hebben op de noodzakelijke massale samenwerking als het gaat om onze aarde? Op dat er geen kernoorlog meer uitbreekt? Of dat de juiste beslissingen worden gemaakt als het gaat om wat te doen met de Artificial Intelligence mogelijkheden?

Gewoon gek, de noodzakelijke variatie
Toch kon ik niet anders dan doorlezen. Yuval Noah Harari’s visie en scenario’s verhelderden en raakten. Maar hij is niet de enige die mij raakt. Zo ook de mensen die ik gisteren zag in het programma Tegenlicht ‘Gewoon gek’. Wederom had ik dat ‘wauw!’ gevoel. Niet omdat alles nieuw was. Veel inhoudelijke gedachtegangen waren mij niet vreemd. Dat de grens van ‘normaal ‘steeds nauwer wordt, dat de maatschappij en organisaties nog veelal ingericht zijn op basis van overmatige controlesystemen en protocollen. Want mensen die me kennen, weten dat ik het altijd heb over normaliseren, over het doorbreken of juist verbinden van hokjes, over het loslaten van overmatige controle en het feit dat we allemaal onze kwetsbaarheden en krachten hebben. Variatie noemden ze het, waarbij verwezen werd naar Darwin: dat variaties noodzakelijk zijn voor het optreden van evolutie. En dit vraagt specifiek kijken naar wat ieder individu nodig heeft om dit leven te kunnen leven, met alle uitdadingen die dit leven biedt.

De mogelijkheden van de  toekomst
Mooi was ook hier de verbinding met de toekomst; deze vraagt steeds meer ‘mentale gymnastiek’: leren omgaan met jezelf, de ander, met conflicten, met veranderingen, met zorgen voor jezelf en de ander. En daarnaast is de ontwikkeling van big data, mits natuurlijk goed gebruikt, van zeer grote meerwaarde in het kunnen bieden van maatwerk in de zorg (en zoveel meer opties dan in de zorg). Hoe mooi, werd er gezegd, als de tijd die artsen en psychologen nu kwijt zijn aan het uitvoeren van onderzoek of het instellen van medicatie, kan worden ingezet voor daadwerkelijke contact omdat de technologische mogelijkheden deze info al lang verzameld hebben? En natuurlijk worden deze voordelen vaker benadrukt en is het van enorm belang dat ook de gevaren van artificial intelligence vermeld worden. Juist omdat dit keuzes vraagt op dit moment. Want laten we vooral zorgen dat deze ontwikkelingen de wereld ten goede komt.

Gewoon doen!
Herkenning van wat je zelf vindt is natuurlijk altijd fijn. Maar dat was niet wat me het meeste raakte. Ik hoor het wel vaker: woorden zijn geduldig. ‘Niet lullen maar poetsen’. Het gaat om het doen! Mijn blogs roepen daarom ook wel eens irritatie op. Want er is meer nodig dan ‘mooie woorden’. En daar kan ik het alleen maar mee eens zijn. Juist daardoor werd ik wederom geraakt. Hier zaten mensen die vernieuwend denken en daarnaast ‘de ballen’ hebben gehad om het ook te gaan doen. Zoals Enik Recovery College, een centrum voor ontwikkeling en scholing rondom herstel dat voor 100% gerund wordt door ervaringsdeskundigen. En BijBram. Een zorgboerderij waar iedereen welkom is om te doen wat hij/zij kan. Beide initiatieven bieden een plek waar mensen zichzelf kunnen zijn, ze gezien worden en benaderd worden vanuit gelijkwaardigheid. Niet de labels zijn leidend maar de mens. Medicatie is het liefst aanvullend, als het niet anders gaat. Want het leven doet soms pijn en is niet gemakkelijk. Dat hoort erbij. En emoties horen ook erbij. Ook het niet kunnen dragen kan iedereen gebeuren en op ieder moment. Zo is BijBram dag en nacht voor zijn deelnemers bereikbaar. Als een deelnemer tijdelijk een crisisopname nodig heeft, gaat de begeleiding op bezoek met een bos bloemen dat door een andere deelnemer uit de tuin geplukt is. Ook als je er even niet kunt zijn, word je toch gezien. De hond van een andere deelneemster gaat gewoon mee naar de boerderij. Een duidelijk voorbeeld van andere zorg met oog voor welzijn van mens, dier en natuur.

De wereld is leidend door de uniciteit van alles dat leeft
En terwijl ik kijk, voel ik weer hoop. Je hoeft geen macht te hebben om van betekenis te zijn. Beide initiatieven doorbreken patronen, denken en handelen buiten de hokjes, over de hokjes en zorgen nu al voor de mentale gymnastiek bij hun deelnemers die voor de toekomst voor iedereen steeds belangrijker wordt. Voeg hier de Artificial Intelligence mogelijkheden aan toe en zie hoe zorg geleverd wordt en kan worden; vanuit liefde voor de uniciteit van alles dat leeft, over de grenzen heen. Door gewoon te doen!

Als dat de scope is van ieder van ons, met liefde over onze eigen letterlijke of figuurlijke grenzen heenkijken en gewoon doen … dan is massale samenwerking en goede keuzes maken voor alles dat leeft op deze wereld een logisch gevolg. Mensen die dat doen, zijn voor mij de leiders van de toekomst! Dat zijn voor mij echte wereldleiders.

Ben jij je ook een wereldleider?

Voor de uitzending van Tegenlicht zie: Gewoon gek