Tot hier en niet verder! Over openheid, grenzen, ongemak en leiderschap.

‘Ja kom maar, mag nog best iets verder’.
In mijn hoofd zie ik het mijzelf lachend zeggend. Het is jaren negentig en we oefenen tijdens een teamsessie met onze ‘persoonlijke ruimte’. Hoe dichtbij mag een collega komen en wanneer is mijn territoriumgrens bereikt, voelt het ongemakkelijk, té dichtbij.’

Stop! Dit is de grens!
Ik moest hier aan terugdenken toen ik over de machts -afstand- reductie- theorie hoorde van Mauk Mulder. Hoe kleiner de afstand tussen de leider en de medewerkers, hoe meer tevredenheid. Echter … tot een bepaalde grens. Als de afstand té klein wordt, verandert tevredenheid weer in ontevredenheid.

Ik zie veel leiders worstelen en geen grenzen stellen.
Vanuit het idee dat medewerkers opbloeien van eigenaarschap leggen ze alles ‘bij de werkvloer’. Paradoxaal genoeg is de kans dus groter dat medewerkers juist meer mopperen. En blijven er zaken liggen of gaan zaken niet zoals gewenst. Vanuit het ‘niet willen bepalen’, legt de leider het eerst weer terug om vervolgens uit ‘frustratie’ toch top-down acties uit te zetten waarna het eigenaarschap weer teruggegeven wordt omdat het niet past in de visie.

Een dans van afstand en nabijheid.
Op de werkvloer herken ik het patroon feilloos. Geregeld geef ik ongevraagd advies dat eigenaarschap niet betekent dat er geen behoefte is aan richting, aan duidelijkheid  over de koers en speelruimte, aan leiderschap dus. Maar hoe zit dat bij mijzelf? In mijn werk heb ik geen moeite met richting geven en grenzen stellen. Hoe anders is dat privé …

Het voelt niet snel te dichtbij.
Eenmaal mijn hart voor je opengesteld, voelt het voor mij niet snel ongemakkelijk. ‘Dit is wie ik ben, wat ik denk en voel, dit zijn mijn worstelingen’. Liefde, frustratie, verdriet, boosheid en blijheid. Je mag het allemaal zien. Tot ongemak soms van de ander. En als ik eerlijk ben, soms ook ten koste van mijzelf. Maar merk ik dat te laat.

Persoonlijk leiderschap
Zou er ook zoiets bestaan als liefde-nabijheids-reductie-theorie? Dat de liefde tussen twee mensen steeds hechter wordt naarmate je meer van jezelf laat zien. Maar ook een grens heeft waarin té dichtbij komen, het goed voelen laat omslaan naar ongemak zodat de neiging ontstaat om weer meer afstand te creëren? Dat we altijd een grens hebben, een ‘eigen ruimte’ die je moet koesteren en persoonlijk leiderschap vraagt; Het stellen van grenzen omdat het zorgt voor balans in je leven en in de relatie met een ander?

Tot hier en niet verder!
Ik zie een rode draad. Zowel zakelijk als privé; Leiderschap tonen door duidelijk te zijn wat het speelveld is. Of het nu gaat om de koers van het bedrijf of het behoud van je eigenheid. Het liefst vooraf aangegeven. Maar veelal leren we al gaande weg en is het de kunst om bij te stellen. Ze zeggen dat je houding je gevoel ondersteunt. Misschien toch vaker mijn armen over elkaar slaan zodat ik kan zeggen: Tot hier en niet verder!

Originele foto van Hans Bremmers, door mij bewerkt naar vierkant en contrasterend zwart wit omdat ik dat hier beter vond passen.