‘Ben jij altijd zo geweest? ‘ Deze vraag kreeg ik deze week gesteld door een collega. ‘Wat bedoel je precies?’, vroeg ik. ‘Nou, de manier hoe je naar mensen kijkt, heb je dat altijd gehad, zat dat altijd al in je of … ik bedoel … dat je zo neutraal bent in je reacties, over mensen?’
Prompt ben ik even terug in de tijd en zie ik mezelf weer rondlopen op het werk; snakkend naar positieve feedback en complimenten van de mensen waar ik ze niet van kreeg. Onder mijn harnas van zekerheid onzeker omdat ik het idee had het niet goed genoeg te doen, storend aan leidinggevenden die in mijn ogen geen echte belangstelling voor mij hadden, verbaasd over het feit dat vragen niet gesteld werden terwijl ik wist dat ze er wel waren, gefrustreerd als dingen niet werden gedaan die wel beloofd waren …
‘Nee, natuurlijk niet!”, zeg ik terwijl ik in lachen uitbarst. ‘Echt niet!’. En ik vertel hoe boos ik was op mijn leidinggevende als ik me moest verantwoorden voor pietluttige dingen waardoor ik het gevoel had geen speelruimte te hebben. Dat ik uiteindelijk door mijn frustraties over wat er gebeurde in mijn leven en hoe mensen om me heen zich gedroegen, in een flinke burn-out terecht kwam waardoor ik 2 jaar aan de zijlijn van de maatschappij stond. Dat ik in dit diepe dal de eerste beginselen leerde van ‘lichter leven’ en deze ‘neutraliteit’ daar een onderdeel van is.
Zelfstandig ondernemer worden vloeide hier ook uit voort. Allereerst vind ik verschillende opdrachten erg leuk. Maar bijkomend voordeel is dat ik als buitenstaander in het bedrijf meer afstand kan houden. Niet van de mensen, want ik ga graag verbinding aan. Maar wel afstand van de geschiedenis van een bedrijf en cultuur. Vanuit een neutrale positie sta ik open voor wat er bij iedereen leeft en de verschillende invalshoeken die er zijn. En voordat ik echt onderdeel word van het systeem, ben ik alweer bezig met een andere opdracht. Dus zelden tot nooit ervaar ik nog gevoelens van boosheid, verdriet of frustratie naar een persoon of de organisatie. Redelijk neutraal dus.
Maar in situaties en relaties, waar ik zelf structureel onderdeel van ben, verlies ik me met momenten net zo hard in mijn emoties. Zo merkte ik vandaag bijvoorbeeld dat ik geraakt was omdat iemand in mijn directe omgeving in mijn ogen niet voldoende zag wat ik voor hem over had. ‘Ziet hij dan niet dat …!’, Zijn kant van het verhaal kwam niet meer binnen. Ik was gekwetst door de opmerkingen en liet dat blijken ook. Niet echt ‘neutraal’ dus.
Pas achteraf besef ik: ik ben weer in mijn valkuil getrapt. Ik wil dat de ander ziet dat ik het goed bedoel. Ik wil begrepen worden! Terwijl ik tijdens mijn burn-out heb besloten: dat wil ik niet meer. Ik wil liever begrijpen en geven en handelen vanuit liefde, zonder iets terug te verwachten. Want ik zal het nooit voor iedereen goed kunnen doen, of altijd begrepen worden, ondanks de beste intenties. En dat hoeft ook niet. Als ik maar weet dat wat ik doe, goed genoeg is voor mijzelf! En wat voor mij geldt, geldt natuurlijk ook voor de ander… Alleen, soms zijn er bepaalde patronen in mijn relaties ingesleten waardoor er bij bepaalde personen met momenten kortsluiting ontstaat, alsof ik last heb van bewustzijnsvernauwing.
En dat is volgens mij precies wat er ook tussen collega’s in organisaties gebeurt en de emoties soms laat oplopen. Door de vaste verbindingen kunnen we minder ‘fris’ naar een situatie of de ander kijken. Gedragingen die afwijken van onze eigen waarden of visie zijn al snel een reden voor irritatie. En als we dan moeten samenwerken en/of van mening verschillen, zijn we vaak meer bezig met begrepen willen worden in plaats van met begrijpen. Zo komen we in een vicieuze cirkel terecht waarin een structurele tunnelvisie overheerst, we de wereld bekijken vanuit ons eigen vernauwde perspectief. En dat maakt de situatie er meestal niet beter op.
Als emoties met me aan de haal gaan, neem ik eerst een moment van rust om ‘uit te kunnen zoomen’. Dat creëert ruimte om uit mijn bewustzijnsvernauwing te komen. Zodra ik uit ‘mijn tunnel’ kom, besef ik weer: Ik kan niet voorkomen dat ik geraakt word. Net zoals ik niet kan voorkomen dat ik een ander niet raak. Maar de ander zal over het algemeen reageren of handelen vanuit de beste intenties en in ieder geval vanuit haar of zijn perspectief. Dat zien en accepteren, is voor mij de kern van neutraliteit.
Maar misschien is liefde een beter woord. Als ik leef en reageer vanuit liefde, ben ik het meest neutraal . Dan besef ik: we proberen het allemaal goed te doen, en dat lukt meestal, maar niet altijd. Dus alles mag er zijn; het perspectief van de ander en natuurlijk ook mijn perspectief of de emoties die met me aan de haal gaan, maar paradoxaal genoeg, is dat, zodra ik besef dat er andere invalshoeken zijn, minder vaak het geval.
Liefde is de sleutel die we nodig hebben.