Doodstraf voor homoseksualiteit
Toevallig zag ik afgelopen week bij Spuiten en Slikken een reportage over homosekuele jongens uit Iran. Deze jongens vluchten naar Nederland omdat in Iran homoseksualiteit verboden is. En daar blijft het niet bij. Je moet je seksuele voorkeur angstvallig verborgen houden omdat je anders veroordeeld kunt worden tot de dood. De mogelijke uitvlucht is het ondergaan van een geslachtsverandering zodat je weer binnen de kaders van heteroseksualiteit valt. Dit klinkt voor mij als Nederlander echt heel bizar. Voor jou niet?
Braindump of verder kijken?
Iets anders. Laatst was er een mooie wisselingen van gedachtegangen op een blogpost over openheid. Een van die reacties was:
Doel en middel.
Openheid zie ik als onmisbaar middel naar verbinding. Openheid omwille van openheid is een vorm van exhibitionisme.
Ik reageerde met: Openheid is voor mij zeker een middel met als doel een mooiere wereld. Voor wie mij langer kent, zal dit geen vreemd antwoord zijn. Oh ja, daar heb je Mirtel, zij gelooft dat openheid de wereld mooier maakt. Het meest voor de hand liggende antwoord dus. En zo gaat dat zo vaak gaat met gedachten en reacties. In eerste instantie produceer je je ‘braindump’. Oftewel de eerst gedachten die het bij je oproept. Maar dat wil niet zeggen dat dat alles is wat je ervan vindt. Wil je weten wat je nog meer denkt of wat er nog meer mogelijk is? Dan is het raadzaam om wat dieper te graven en nog eens wat dieper.
Wat ligt er onder de oppervlakte?
Betekent dit dat er iets mis is met braindump? Nee. Natuurlijk niet. Maar het is gewoon niet alles wat je ervan vindt. Ik reageerde bij de blogpost vooral op doel of middel en dacht: Inderdaad, openheid voor de openheid, dat hoeft niet. Oftewel, ik reageerde op het voor mij eerst voor de hand liggende en negeerde het woord ‘exhibitionisme’. Omdat ik weet dat dit zo werkt, daag ik mezelf geregeld uit om verder te denken en nog eens verder te denken. En zodoende las ik de reacties en wederreacties op de blogpost nog eens over, en nog eens over. Om zeker te weten of er geen andere gedachtegangen in de diepte verborgen lagen. En bij dat nalezen drong het woord exhibitionisme steeds verder tot me door.
Exhibitionisme
Even dat ik het begrip goed neerzet: Het begrip exhibitionisme wordt (naast het letterlijk blootgeven ) gebruikt wanneer men veel over zichzelf prijsgeeft aan vreemden en/of graag veel aandacht krijgt en daarvan geniet. Dus als er geschreven wordt: Openheid voor de openheid is een vorm van exhibitionisme, wat zou dat dan kunnen betekenen? Dat je zoveel mogelijk prijsgeeft aan wie dan ook om aandacht te krijgen? Dat je geniet van de aandacht die het je geeft als je open bent? Maar wanneer geef je teveel prijs? En is er iets mis met aandacht? Laten we even het voorbeeld nemen van die Iraanse jongens.
Homoseksualiteit een vorm van exhibitionisme?
In een wereld waar je nog afgerekend kunt worden op wie je bent en wat je denkt of doet, is openheid voor velen een stap te ver. Vergelijken we onszelf met Iran dan heb je hier niks te klagen. In Nederland wordt veroordeling op je seksualiteit nog altijd gezien als een schending van de mensenrechten. Dus los wat een individuele burger zegt of doet, staat ons land voor deze rechten en probeert ons burgers te beschermen. Terwijl in Iran de staat ervoor zorgt dat je ter dood veroordeeld kunt worden voor wat wij zien als een basisrecht voor de mens. Zeggen dat je gevoelens hebt voor je eigen geslacht zou in Iran dus een vorm van exhibitionisme kunnen zijn; teveel over jezelf prijsgeven. En je weet in ieder geval dat je er heel veel aandacht mee krijgt. Alhoewel ik denk dat het genieten minimaal is en de angst het in dit geval overheerst, dus geen goed voorbeeld. Want de mogelijke doodstraf … daar speel je niet mee.
De ongeschreven regels
De mogelijkheid tot openheid is dus enorm afhankelijk van de plek en tijdsgeest waar we opgroeien. En dat verschilt per continent, land, stad en gezin. Zeker, zelfs in Nederland zijn er nog plekken waar het uitkomen voor je homoseksualiteit zorgt voor spanning, ruzies, geweld en/of verbanning uit de gemeenschap. En zo zijn er nog wel meer dingen. Bijvoorbeeld de campagnes over psychische kwetsbaarheid maken heel duidelijk dat daar nog steeds een taboe op heerst. Alleen, in Nederland heeft wel of niet open zijn minder te doen met niet veilig voelen door eventuele heftige consequenties van de staat. We kunnen ons er ook niks meer bij voorstellen. De doodstraf voor homoseksueel zijn? Maar dat betekent niet vanzelfsprekend dat we ons vrij voelen. Want dagelijks ervaren velen het gevoel veroordeeld te kunnen worden door onze medemens. En die medemens kan ook bepalend zijn voor ons werk- en levensgeluk en gevoel van veiligheid. Het zijn vaak de ongeschreven regels die ons doen en laten bepalen. Dus minder aan de oppervlakte waardoor we soms nog eens moeten kijken en nog eens om erachter te komen welke dat zijn.
Individueel bepaald
Het woord exhibitionisme bijvoorbeeld. Op het eerste oog dacht ik ‘inderdaad’, open om open te zijn leidt tot niks … Totdat ik een laag dieper ging kijken en ontdekte dat hier voor mij ook een ‘norm’ zit, al is het meer subtiel. We mogen wel open zijn maar denk eraan … er zit een grens aan van het toelaatbare. Openheid om aandacht te krijgen liever niet… Ik herken het ook bij mezelf. Als ‘strijder’ voor openheid lees of hoor ik soms ook uitspraken van medemensen waarvan ik denk: ‘Wil ik dit weten?’. Waarom post iemand dit? En dat gebeurt bij mezelf ook. Ook op mijn eigen boek en blogs heb ik geregeld gehoord dat mensen zich onbedoeld en soms ongewenst een voyeur voelen. En er zullen ook echt wel mensen gedacht hebben dat ik er alleen maar aandacht mee wilde trekken. Dus los van de grenzen van mensenrechten of een staat, hebben we allemaal onze eigen grens. Vinden we dingen misschien niet bizar maar ook niet gewenst.
Verstrikt in je eigen norm?
Gelukkig leven we niet in een land zoals Iran. Hier in Nederland zijn we toch echt bevoorrecht. We hebben over het algemeen vrijheid van denken, doen en zijn. Homoseksualiteit is een recht en geen overschrijding van de wet. Geslachtsoperaties kan indien je voelt dat je het verkeerde lichaam hebt (en niet om de doodstraf te vermijden). Maar toch zijn er ook vele grenzen. Sociale grenzen: normen, leefregels. In de veronderstelling dat we hierdoor op een fijne manier samenleven. De vraag is of dat altijd zo is. Want vraag jij je nog wel eens af waarom je denkt en doet zoals je doet? Welke ‘regels’ je hebt meegekregen uit je opvoeding, vriendengroep, scholing etc.? En of je het met die regels/ normen zelf nog wel eens bent? Denk je er wel eens over na dat je nu andere keuzes mag en kan maken? En als je denkt; Ik vind alles prima zoals het is. Zoek je dan ook nog eens een laag dieper? Bekijk je het echt van alle kanten? Of vraag je je wel eens af of je er zelf niet in verstrikt kunt raken? Voel jij je echt vrij? Benut jij ook echt de vrijheid die ons land biedt?
Ik voel ook weerstand
Ook ik moet mezelf dwingen om onder de oppervlakte te blijven kijken. Want hoe kan het dat ik, die voor openheid sta, soms dingen lees die ik ook te open vind? Waarschijnlijk de reden dat ik de term exhibitionisme zo vanzelfsprekend vond in het begin. Omdat ook ik een grens heb. Want ik hoef niet alles te weten, echt niet. Niet wat iedereen eet of hoe de poep eruit zag. Alle intieme details. En zo zijn er genoeg dingen. Ik voel zelf soms ook weerstand bij het lezen en horen van bepaalde zaken en vraag ik me dan af waarom? Echter … betekent mijn gevoel dat deze openheid niet gewenst is? Dat de ander dit niet mag uiten? Nee, dat vind ik niet. Ik wil het misschien niet horen of zien, maar dat is wat anders. Ik zie mijn onprettige gevoelens vooral als een uitnodiging om te onderzoeken waar het vandaan komt.
Lijfsbehoud of vrijheid van zijn?
En in dit (zelf) onderzoek zit naar mijn idee de winst. Ik mag weerstand voelen maar hoef niet te oordelen. Als echt alles er mag zijn, dan is openheid en dus ook geslotenheid een keuze die ieder individu weloverwogen kan en mag maken. Een keuze die niet hetzelfde hoeft te zijn als mijn eigen keuze. Dus ik zou jou, vooral als je in dit bevoorrechte land woont dat Nederland heet, willen uitnodigen om soms een laag dieper te kijken als het gaat om je gedachten, gevoelens, keuzes en reacties. Nu kiezen we naar mijn idee namelijk bewust of onbewust vaker voor de doofpot of voor vermijding, naar buiten alsmede naar onszelf omdat we ons niet kunnen verenigen met de consequenties van onszelf of de ander. En daar zie ik dan toch een verband tussen Iran en Nederland of welke plek dan ook ter wereld. Want of het nu om de veroordeling van de staat op basisrechten van de mens of over sociale veroordeling gaat. Niet de ernst van de consequentie is vergelijkbaar maar het effect op ons gedrag blijft hetzelfde: dat we niet open zijn als bewuste strategie voor lijfsbehoud. En ook dat is een vorm van onvrijheid.
Ik zou wensen dat dat niet meer nodig is. Nergens ter wereld.
Ps.
Braindumptestje
Voor wie het leuk vindt. Een klein testje als voorbeeld:
Geef jezelf 30 seconden.
Pen en papier.
Schrijf op: alle dingen die mensen niet kunnen maar waarvan het geweldig zou zijn dat mensen dat wel kunnen.
Heb je alles bedacht?
Welke uitkomsten had je? En ben eerlijk. De eerste reacties 🙂 Deel ze hieronder in de reacties jouw antwoorden.
Waarschijnlijk zie je veel antwoorden die anderen ook hadden?
Pas als je nog eens denkt en nog eens, dan komen de minder voor de hand liggende antwoorden.
