‘Werken met een divers team kost meer tijd, maar heeft als voordeel dat je beter gebruik kunt maken van elkaars kracht en daardoor effectiever kun werken. Belangrijk is oprechte interesse in wat mensen drijft, wat hun achtergrond is en hoe ze zijn opgevoed. Dat bepaalt toch hoe hoe ze zijn in hun werk.’
Ik moet meteen denken aan mijn eerste baan in de verslavingszorg. Iedere week bespraken we, in een klein kamertje zittend op kussens op de vloer, met onze rug tegen de muur of verwarming, de bijzonderheden door van die week. Complimenten of irritaties, er werd verwacht dat je uitsprak wat er in je omging. Maar niet alleen dat. We gingen op onderzoek uit: ‘ Hoe ben je opgevoed, wat zijn je normen en waarden, waarom gedraag je je zoals je je gedraagt?
‘Stimuleer dat teamleden elkaar kennen. Dat zorgt voor vertrouwen en dat mensen meer voor elkaar over hebben. Doordat iedereen een andere invalshoek heeft, kun je met een breder perspectief naar situaties kijken’.
‘Maar vond je dat dan fijn?, vroeg iemand me laatst nog. Ik moest er even over denken. Want fijn was niet het goede woord … Het waren intensieve bijeenkomsten die soms tot op je bot raakten. Ik leerde mijn collega’s kennen en ik leerde mijzelf kennen in relatie tot die ander. Ik leerde samen te werken en voor mijzelf op te komen. Ik leerde dat we allemaal een situatie anders ervaren. Ik leerde dat er andere wegen naar Rome zijn. Het voelde soms enorm kwetsbaar maar het open en eerlijk uitspreken naar elkaar zorgde ook voor opluchting en vertrouwen. Oftewel, het was voor mij zeer waardevol en vormend voor mijn leven en carrière.
‘Problemen ontstaan vooral doordat iets niet wordt begrepen.’
Ik dacht namelijk dat het normaal was om zo in teams te werken. Het was mijn eerste baan, ik was 22 jaar. Later kwam ik erachter dat het helemaal niet overal zo eraan toeging. Ik zag op andere werkplekken dat er gesproken werd ‘over’ elkaar in plaats van ‘met’ elkaar. Ik zag mensen samenwerken zonder elkaar te kennen. Ik zag broedplaatsen voor wantrouwen en conflicten in plaats van energie en synergie.
‘Mensen hebben de neiging zichzelf te klonen. Een leidinggevende moet ervoor zorgen dat hij het gemeenschappelijke doel duidelijk is, het bestaansrecht van het team. Als dat er niet is, valt het team uit elkaar.’
Maar zien betekent nog niet kunnen doorbreken … Ik probeerde als leidinggevende ‘mijn teams’ te leren kennen. Vroeg medewerkers naar hun drijfveren, dromen, opvoeding, wensen, waarom ze hun bed uitkwamen. Die gesprekken waren mooi en verbindend. Maar ergens miste ik nog iets …
‘Wat ontzettend leuk dat we allemaal anders zijn en andere ideeën hebben. Praat over elkaars verschillen.’
Pas toen ik met mijn verhaal het podium opging, viel het kwartje. Ik vergat als leidinggevende om de mensen ook onderling te laten verbinden als mens. Ik probeerde wel het individu in zijn/haar kracht te zetten, teamgenoten elkaar te laten informeren over het vak en teams in gezamenlijkheid te laten richten op het doel. Maar als er weinig verbinding is tussen de mensen, blijft bewegen in dezelfde richting moeilijk.
‘Als je daar geen tijd in steekt door te bespreken: wat zijn jouw normen en waarden, dan kun je ook geen synergie bereiken.’
Dus niet alleen praten over elkaars verschillen. Maar precies zoals in het begin van dit artikel staat: kennen we onze collega’s echt? Niet dat die kussentjes op de vloer terug hoeven te komen. Maar onze verhalen delen, ook op de werkvloer, zou wel eens net dat duwtje in de rug kunnen zijn wat je organisatie succesvol maakt.
